២៧ សីហា ២០២២ / 27 August 2022
______________________________________________
ទីក្រុង Cambridge / Boston, សហរដ្ឋអាមេរិក, ថ្ងៃ ២៦ សីហា ២០២២
តុលាការបារាំង នៅទីក្រុងប៉ារីស (17ème Chambre correctionnelle du Tribunal Judiciaire de Paris) នឹងបើកសវនាការ ថ្ងៃ ០១ កញ្ញា ២០២២ ម៉ោង ០១៖៣០ នាទីរសៀល ដើម្បីពិនិត្យពាក្យបណ្តឹង ពីបទបរិហាកេរ្តិ៍ ពីលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ដែលប្តឹងខ្ញុំ ពីអ្វីដែលខ្ញុំបានអះអាង លើទំព័រ Facebook របស់ខ្ញុំ និងតាមរលកធាតុអាកាស វិទ្យុសំឡេងសហរដ្ឋអាមេរិក (VOA) ទាក់ទងទៅនឹងការសម្លាប់លោកប្រធានសហជីព ជា វិជ្ជា ក្នុងឆ្នាំ ២០០៤ និងមរណភាពលោកអគ្គស្នងការនគរបាលជាតិ ហុក ឡង់ឌី ក្នុង "គ្រោះថ្នាក់" ឧត្ថម្ភាគចក្រ ក្នុងឆ្នាំ ២០០៨។
មានពាក្យបណ្តឹងមួយទៀត ពីលោក ឌី វិជ្ជា ដែលបច្ចុប្បន្ន ជាអគ្គស្នងការរងនគរបាលជាតិផង ជាកូនបង្កើតលោក ហុក ឡង់ឌី ផង និងជាកូនប្រសារលោក ហ៊ុន សែន ផង ដែលបានប្តឹងខ្ញុំដែរ ពីបទបរិហាកេរ្តិ៍ ហើយពាក្យបណ្តឹងចុងក្រោយនេះ នឹងត្រូវបានតុលាការបារាំង យកមកពិនិត្យទន្ទឹមនឹងពាក្យបណ្តឹងរបស់លោក ហ៊ុន សែន។
នេះជាលើកទី១ហើយ ដែលខ្ញុំនឹងតទល់ផ្ទាល់ ជាមួយលោក ហ៊ុន សែន នៅចំពោះមុខតុលាការឯករាជ្យមួយ គឺតុលាការនៃប្រទេសបារាំង។ ក្នុងឋានៈខ្ញុំ ជាមេគណបក្សប្រឆាំងនៅកម្ពុជា ជិត ៣០ ឆ្នាំមកហើយ ដែលតទល់ជាមួយលោក ហ៊ុន សែន ដែលជានាយករដ្ឋមន្ត្រីផ្តាច់ការ ជាង ៣០ ឆ្នាំមកហើយ ខ្ញុំស្វាគមន៍ព្រឹត្តិការណ៍នេះ ដែលប្រជារាស្ត្រខ្មែររាប់លាននាក់ នឹងតាមដានដោយយកចិត្តទុកដាក់។
ក្នុងការតស៊ូនយោបាយដ៏យូរអង្វែងរបស់ខ្ញុំ ប្រឆាំងនឹងរបបផ្តាច់ការ ខ្ញុំត្រូវបានគេប៉ុនប៉ងសម្លាប់ជាច្រើនលើកច្រើនសា ជាពិសេស នៅថ្ងៃ ៣០ មីនា ១៩៩៧ នៅទីក្រុងភ្នំពេញ ដែលព្រឹត្តិការណ៍នេះ បាននាំឲ្យតុលាការប្រទេសបារាំង បានសម្រេចកាលពីថ្ងៃ ៣០ ធ្នូ ២០២១ តាមពាក្យបណ្តឹងរបស់ខ្ញុំ ឲ្យយកមេអង្គរក្សលោក ហ៊ុន សែន ពីរនាក់ យកទៅកាត់ទោស ពីបទប៉ុនប៉ងសម្លាប់មនុស្ស។ លើសពីនេះទៀត ខ្ញុំត្រូវបានតុលាការទីក្រុងភ្នំពេញ ក្រោមបញ្ជាលោក ហ៊ុន សែន កាត់ទោសខ្ញុំជាច្រើនលើកច្រើនសា ឲ្យជាប់ពន្ធនាគារ រហូតដល់ទៅជិត ១០០ ឆ្នាំ។ ខ្ញុំខ្ចិលរាប់ពីរយៈពេលសរុប ដែលគេកាត់ទោសឲ្យខ្ញុំជាប់ពន្ធនាគារ ពីព្រោះសាលក្រមទាំងឡាយ របស់តុលាការទីក្រុងភ្នំពេញ វាជាសាលក្រមឆ្កួតៗ ហើយអយុត្តិធម៌ហួសហេតុ ចំពោះអ្នកដែលតស៊ូ ដើម្បីសេរីភាព យុត្តិធម៌ និងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ នៅកម្ពុជា។
នៅចំពោះមុខតុលាការបារាំង ដែលជាលើកទី១ ក្នុងចំណោមតុលាការទាំងអស់ ក្នុងពិភពលោក ដែលនឹងកាត់ទោសជនឧក្រិដ្ឋ ដែលពាក់ព័ន្ធក្នុងឧក្រិដ្ឋកម្ម មកលើរូបខ្ញុំ តាមបញ្ជាអ្នកដឹកនាំនយោបាយបច្ចុប្បន្ន នៅកម្ពុជា ដូចបានលើកឡើងខាងលើនេះ ខ្ញុំត្រូវដើរតួ ជាតំណាងរបស់ជនរងគ្រោះទាំងអស់ ពីអំពើហិង្សានយោបាយ និងពីអំពើអយុត្តិធម៌គ្រប់បែបយ៉ាង នៅកម្ពុជា ពីព្រោះជនរងគ្រោះទាំងអស់នោះ មិនអាច ហើយមិនហ៊ាន សម្តែងមតិរបស់ខ្លួនទេ ដោយសារការគំរាមកំហែងចាប់ដាក់គុក និងលួចសម្លាប់ក្រៅប្រព័ន្ធតុលាការ។
ខ្ញុំដឹងថាផ្នែកតុលាការបារាំង (17ème Chambre correctionnelle du Tribunal Judiciaire de Paris) ដែលកាត់ក្តីពីរឿងបរិហាកេរ្តិ៍ មានឈ្មោះមួយទៀត ហៅថា "តុលាការសារព័ត៌មាន" (Chambre de la Presse)។ អ្នកសារព័ត៌មាន និងអ្នកសង្កេតការណ៍ទាំងឡាយនៅកម្ពុជា ដែលត្រូវគេបំបិទមាត់ និងគំរាមកំហែង នៅប្រទេសកំណើតរបស់ខ្ញុំ គឺជាភស្តុតាងរស់ ដើម្បីរំលឹកថា ប្រទេសកម្ពុជា ក្រោមរបបលោក ហ៊ុន សែន ស្ថិតក្នុងលំដាប់ថ្នាក់ទាបជាងគេបំផុត តាមរបាយការណ៍របស់អង្គការ "អ្នកសង្កេតការណ៍គ្មានព្រំដែន" ("Reporters sans Frontières") ស្តីពីសេរីភាពសារព័ត៌មាន។
សម រង្ស៊ី
________________________________
Cambridge / Boston, le 26 août 2022
TRIBUNAL JUDICIAIRE DE PARIS : PROCES EN DIFFAMATION OPPOSANT LE PREMIER MINISTRE CAMBODGIEN HUN SEN A SON ADVERSAIRE POLITIQUE SAM RAINSY
La 17ème Chambre correctionnelle du Tribunal Judiciaire de Paris examinera à son audience du 1er septembre à 13h30 une plainte pour diffamation que le premier ministre cambodgien Hun Sen a déposée contre moi, portant sur des propos que j’ai tenus sur mon compte Facebook et lors d’une émission de radio sur Voice of America (VOA), à propos de l’assassinat du chef syndicaliste Chea Vichea en 2004, et du décès du chef de la police nationale Hok Lundy dans un "accident" d’hélicoptère en 2008.
Une autre plainte, déposée à mon encontre le même jour que celle de Hun Sen et par les mêmes conseils, émanant du chef-adjoint de la police nationale Dy Vichea -- qui est aussi le fils de Hok Lundy et le gendre de Hun Sen -- sera examinée concomitamment par le tribunal.
C’est bien la première fois que je me trouve directement confronté à Hun Sen devant une juridiction indépendante, en l’occurrence le Tribunal Judiciaire de Paris. En ma qualité de chef de l’opposition cambodgienne depuis presque trente ans, face à Hun Sen, premier ministre des plus autoritaires depuis plus de trente ans, je ne peux que saluer cet évènement qui sera suivi de près par des millions de Cambodgiens.
Durant ma longue carrière politique en tant qu’opposant à un régime de terreur, j’ai été victime de plusieurs tentatives d’assassinat – dont l’une particulièrement meurtrière, perpétrée le 30 mars 1997, ayant conduit un juge d’instruction français à ordonner, le 30 décembre 2021, la mise en accusation devant la Cour d’Assises des deux chefs de l’unité des gardes du corps de Hun Sen. Au surplus, j’ai été condamné, à de multiples reprises, par un tribunal aux ordres, à des dizaines et des dizaines d’années de prison. Je ne compte même plus les peines qui m’ont été infligées, tant les sentences du Tribunal de Phnom Penh sont grossières et plus qu’injustes à l’encontre de tous ceux qui luttent pour la liberté, la justice et la démocratie au Cambodge.
Devant la justice française – qui pour la première fois, parmi toutes les justices du monde, jugera prochainement les auteurs d’un crime commis à mon encontre sur ordre des dirigeants politiques cambodgiens actuels, comme évoqué ci-dessus – j’ai le sentiment de représenter toutes les victimes des violences politiques et des injustices au Cambodge, sachant que ces victimes n’ont pas le droit de s’exprimer sous peine de représailles judiciaires ou d’assassinats extra-judiciaires.
Je sais que la 17ème Chambre correctionnelle du Tribunal Judiciaire de Paris est aussi appelée "Chambre de la Presse". Les journalistes et observateurs bâillonnés et terrorisés dans mon pays natal sont là pour rappeler que, sous le régime de Hun Sen, le Cambodge se situe au plus bas de l’échelle établie par "Reporters sans Frontières" pour ce qui est de la liberté de la presse.
Sam Rainsy
________________________________
Cambridge / Boston, 26 August 2022
FRENCH COURT DEFAMATION CASE OPPOSES CAMBODIAN PRIME MINISTER HUN SEN, POLITICAL RIVAL SAM RAINSY
The 17th correctional chamber of the Tribunal Judiciaire de Paris will examine a defamation case which Cambodian Prime Minister Hun Sen has brought against me. The case concerns comments I made on my Facebook page and during a Voice of America (VOA) radio program about the assassination of trade union leader Chea Vichea in 2004 and the death of national police chief Hok Lundy in a helicopter “accident” in 2008.
The case will be considered by the chamber in the session of September 1 at 13:30.
A further case against me which was filed on the same day as that from Hun Sen and by the same lawyers comes from deputy police chief Dy Vichea – who is also the son of Hok Lundy and the son-in-law of Hun Sen. This will be examined at the same time.
I have been a leader of the Cambodian opposition for close to 30 years and this will be the first time that I have been confronted by Hun Sen before in an independent jurisdiction. Hun Sen is a former Khmer Rouge commander who has maintained control over the country by brutal authoritarianism since 1985. I welcome the hearings which will be followed by millions of Cambodians.
During my career as an opponent of the regime, I have been condemned in absentia to decades of prison time in Cambodia on politically motivated charges by government controlled “courts” which are unworthy of the name. Several assassination attempts have been made against me, including the murderous grenade attack in Phnom Penh on March 30, 1997 which left at least 16 people dead. An investigating French judge on December 30, 2021 ordered that two leaders of Hun Sen’s bodyguard unit should face trial in a French court for this attack.
French courts will be the first in the world to judge the authors of a crime committed against me by current Cambodian political leaders.
Organisations such as Reporters sans Frontières have put Cambodia at the bottom of global rankings for press freedom. The hearing before an independent French court will remove the deadening hand of Cambodian state censorship and will throw light on the workings of the regime. The French justice system to date is the only one in the world which has acted to end the regime’s impunity.
In the coming case, I will represent all the victims of Hun Sen’s political violence and injustice in Cambodia, who have no redress in the country’s courts and who risk jail or assassination if they criticise the government.
Sam Rainsy